Het is al vaak aangekondigd: papier gaat wijken voor pixels. Ook in de stripwereld valt die tendens waar te nemen, maar de nieuwe digitale versies doen méér dan papier vervangen: ze bieden de kijker dynamiek, muziek en actuele politiek.
‘Neem een jaarabonnement en ontvang zes oogstrelende (“eye-popping, jaw-dropping”) nummers met een duizelingwekkende mix van artikelen, strips en illustraties.’ Zo werft initiatiefneemster Erin Polgreen klanten voor Symbolia, een Amerikaans tijdschrift voor de iPad dat gewijd is aan stripjournalistiek. Twee innovaties ineen: getekende actualiteit in een blad dat je koopt in de App Store. Het eerste nummer van ‘The Tablet Magazine of Illustrated Journalism’ bevat artikelen van vijf vrouwen en drie mannen, precies zoals de feministische Polgreen wenste, want in de stripwereld lopen nog altijd meer mannen dan vrouwen rond. Sarah Glidden, internationaal doorgebroken met haar getekende reisverslag ‘Israel in 60 dagen’, draagt een stuk bij over een bezoek aan de Iraaks-Turkse grens waar de oorlogstrauma’s voelbaar zijn en de jeugd toch gewoon wil skaten: ‘The Rollerbladers of Sulaymaniyah’. Door het glasheldere scherm van de iPad is de structuur van Gliddens tekenpapier haarfijn te zien. Symbolia maakt goed gebruik van de touchscreen-mogelijkheden: het artikel Damien Scogin and Chris A. Smith over de psychedelische rockmuziek van Zambia zit vol audio. Doe dat maar eens na op papier!
Dat de nieuwe, getekende journalistiek niet vast zit aan papier, blijkt ook uit de reportages die verschijnen op de website van The Cartoon Movement, dat zichzelf omschrijft als ‘The Internet’s #1 publishing platform for high quality political cartoons and comics journalism’. Deze stripbeweging wordt vanuit Nederland geleid door Tjeerd Royaards, in samenwerking met de Amerikaan Matt Bors. Laatste bijdrage op de site is de documentaire ‘Tibet’s Sacrifice: Exiled Lives’ van Dan Carino, die zich verdiepte in het lot van de Tibetaanse activisten in vluchtelingenkamp Majnu Ka Tilla, waar zelfverbranding een (verboden) tactiek is om aandacht te vragen voor de Chinese bezetting. Los van de inhoud is het interessant om te zien hoe het verhaal op scherm verteld wordt: het is de cursor die de beelden activeert, maar ze volgen elkaar niet braafjes in het gelid op. De makers zorgen voor een dynamische presentatie van het verhaal en onderstrepen daarmee dat een digitale strip méér is dan een klakkeloze vervanging van papier door pixels. Overigens biedt ook The Cartoon Movement een app aan, voor een dagelijks ververste politieke cartoon. De meest recente is van Matt Bors, die reageert op het nieuws dat Syrië al 60.000 doden te betreuren heeft. Een soldaat bezweert: “Geen zorgen. We hebben beloofd bij het moorden en verminken geen chemische wapens te gebruiken!”
Guusje Kaak is een illustrator uit Tiel die zich al sinds eind vorige eeuw bezighoudt met het vastleggen van beweging. Gewapend met tekenblok en pastelkrijt bezoekt ze theater- en muziekvoorstellingen en registreert razendsnel schetsend wat ze ziet. Zo heeft ze gedenkwaardige reportages gemaakt tijdens vele edities van Oerol en Nort Sea Jazz, beeldverslagen die de herinnering aan de dynamiek van de artiesten levend houden. In 2011 ontdekte Kaayk de iPad en sindsdien kan ze de krijtjes thuislaten: haar vinger volstaat om de bewegingen van dansers, acteurs en musici te volgen en te documenteren. Herby Hancock, Eric Vloeimans, Maria Goos en de Younggangsters, ze komen allemaal voorbij. Via de website ipadsketch.net is in geanimeerde vorm te volgen hoe deze registraties tot stand komen. Interessant is dat het iPad-tekenen weer een fris artistiek idioom oplevert, want zowel de lijnvoering als het kleurenpalet worden sterk beïnvloed door deze manier van werken. Een nieuw medium, een nieuwe tekenkunst.
Illustratie: voorbeeldpagina uit ‘Ask Me About Psych Rock in Zambia’ van Damien Scogin and Chris A. Smith op Symbolia.
Dit artikel verscheen op 5 januari 2012 in de Volkskrant.
Recente reacties