‘De herontdekte gehandicapte’: zo heette een stuk in deze krant over de populariteit van mensen met een beperking in televisieprogramma’s als Undatebles en Je zal het maar hebben. Ook in films is de beperkte mens geliefd, zie bijvoorbeeld Gabrielle van Louise Archambault, waarin de hoofdrol wordt vertolkt door een jonge vrouw met een verstandelijke beperking. En in strips duiken eveneens defecte mensen op, soms wat zoeter dan nodig is.
‘Michel’ is een strip van scenarist Zidrou (Benoît Drousie) en tekenaar Roger Ibanez. Hun verhaal gaat over de 72-jarige weduwe Catherine Hubeau, die nog altijd een zoon in huis heeft. Hij heet Michel, is 43 jaar oud en krijgt driftaanvallen als zijn favoriete T-shirt niet klaarligt. Zijn hersenbeschadiging dankt hij aan een ongeluk met zijn Deux Chevaux oftewel Lelijke Eend. Heel Frans, dit verhaal, ook vanwege de Intouchables-achtige schattigheid waarmee het verteld wordt. Ondanks zijn neiging tot agressie wordt Michel neergezet als een vriendelijke reus met een te strak dichtgebonden capuchon, terwijl zijn moedertje als een bebrilde muis om hem heen dartelt. Waar het verhaal naartoe werkt is het onvermijdelijke afscheid van mama en haar te groot geworden koekoeksjong. Aan het eind van het boek komt een brief in beeld van ‘De vergeet-me-nietjes’, een opvangtehuis voor volwassenen. Die koddige naam zegt helaas alles: zo eindigt het drama van de bejaarde moeder met haar infantiele zoon poeslief en pijnloos, de angel gaat eruit.
Van sentimentaliteit is geen sprake bij Shiuan-Wen Chu, een Rotterdamse architecte met een autistische zoon. In ‘Heel erg anders’ beschrijft zij – ondersteund door manga-achtige stripjes – wat dat autisme inhoudt en hoe heftig het haar gezinsleven en loopbaan heeft beïnvloed. Ook in dit autobiografische beeldverhaal komt de vraag aan de orde hoe lang een moeder het kan opbrengen om haar leven op te offeren voor een zieke zoon.
In de strijd die Shiuan-Wen Chu levert draait alles om acceptatie. Ze moet aanvaarden dat haar zoon Lennert niet is zoals andere kinderen; dat hij door zijn autisme onuitstaanbaar kan zijn; en dat ze haar loopbaan als architect op een zijspoor moet zetten. Maar ze ontdekt ook dat Lennert betoverende kanten heeft. Hoofdstuk 10 heet ‘Het tekenwonder’ en laat een dwarsdoorsnede van het station van Florence zien, door de jongen uit het hoofd getekend. Wen Chu is perplex. Na het station volgen tekeningen van fabrieken, spoorbanen en achtbanen, van ijzerfabrieken, wolkenkrabbers en lanceerinstallaties. Lennert is ontketend en leert zelfs hoofdrekenen en Chinees spreken. Eind goed, al goed? Pas als de architecte het zware besluit heeft genomen haar carrière niet meer te willen combineren met het moederschap.
Aan het slot concludeert Shiuan-Wen Chu: “Altijd zal ik elke vordering die Lennert maakt blijven koesteren. En toch zal ik me steeds blijven afvragen: komt het ooit goed met mijn jongen?” Vergeet-mij-nietjes worden hier niet geplukt.
‘Michel’, Zidrou & Roger, Uitgeverij Ballon Media, € 14,95, ISBN 9789462100664, 3*
‘Heel erg anders’, Shiuan-Wen Chu, Uitgeverij Xtra, € 16,90, ISBN 9789490759513, 4*
Deze recensie stond op zaterdag 11 januari in de Volkskrant. Tijdens de Stripdagen Haarlem zal het Dolhuys, museum voor psychiatrie, tekeningen van Lennert exposeren.
Recente reacties