Schilderij als smoothie: doe de impressionistische appels van Cézanne in een blender met de surrealistische appels van Magritte en je krijgt een portret van Cowboy Henk in een huid van fruit: ‘You are what you eat’. De Vlaamse icoon Cowboy Henk, herkenbaar aan zijn blonde kuif en kinnebak, is een creatie van Herr Seele en Kamagurka uit 1981 die van stripheld evolueerde tot kunstkenner, maar altijd absurdist is gebleven. In de tentoonstelling ‘Au rendez-vous des amis’ (een ontmoeting met vrienden) in de Antwerpse galerie De Zwarte Panter, wandelt Cowboy Henk in zeven zalen door de kunstgeschiedenis en wordt de bezoeker getrakteerd op een lange reeks parodieën. De ongelovige Thomas van Caravaggio herkennen we in het schilderij De Facelift, waarop Cowboy Henk zijn ongeschonden sportschool-torso aan bewonderaars toont. Botticelli’s drie gratiën zijn The 3 Likes geworden, met selfies makende bloteriken. Het schoppen tegen heilige huisjes wordt nog wat heviger in een variatie op James Ensors De Intocht van Christus te Brussel uit 1888, waar Cowboy Henk de plaats van de Verlosser heeft ingenomen tussen landgenoten als koning Leopold, zanger Arno Hintjes en schrijver Hugo Claus. Arm België.
Voor Kama en Seele is het spelen met de kunstgeschiedenis niet nieuw. In 2017 organiseerde het Frans Hals Museum in Haarlem de tentoonstelling Humor – 101 jaar lachen om kunst, waarbij het Vlaamse duo al een serie persiflages aan de muren hing. Enkele jaren daarvoor schilderde Herr Seele in het atelier van Cézanne in Aix-en-Provence een eigen versie van Les Grandes Baigneuses. De titel van de Antwerpse tentoonstelling, ‘Au rendez-vous des amis’, verwijst trouwens naar het gelijknamige doek van Max Ernst uit 1922 en benadrukt zo de surrealistische kijk op het leven van Kama en Seele. Om het verhaal compleet te maken: in 2021, wanneer de stripheld veertig jaar oud wordt, opent in Oostende het Cowboy Henk-museum. Hier zal pianoverzamelaar Herr Seele ook 150 historische piano’s uit België exposeren, waarvan er één is gesigneerd door Franz Liszt.
Cowboy Henk als Heiland is niet het enige blasfemische kantje van de tentoonstelling. In een parodie op het Mérode-altaarstuk waar de aartsengel aan Maria de blijde boodschap komt verkondigen, heeft Cowboy Henk donzige vleugels gekregen en is Maria in de weer met haar telefoon. Titel: ‘Where is the Wifi?’ En dan is er nog ‘De Brildraging’ als variatie op de Kruisdraging van Jeroen Bosch, waarbij alle personages een bril hebben gekregen. De grap heeft een dubbele bodem, want verwijst ook naar het boegbeeld van de Vlaamse beeldende kunst, Luc Tuymans, die in 2016 een hele tentoonstelling wijdde aan portretten met brillen: ‘Glasses’. Heeft Herr Seele een hekel aan de katholieke kerk? “Nee, de kerk is hilarisch, er is niets zotters dan de kerk en haar rituelen.”
Dit voorjaar is Herr Seele alias Peter van Heirseele dan ook kerkelijk getrouwd met Katia Belloy. Zijn bruid arriveerde in een met graffiti bespoten vrachtwagentje en kwam uit het laadruim tevoorschijn in een vintage jurk van de kringloop. Herr Seele zelf droeg een muntgroen kostuum dat hij had gevonden op eBay. Inmiddels heeft hij een mooi maar streng schilderij gemaakt van Katia en zichzelf, dat hij ‘Het grimmige portret’ noemt. Van Cowboy Henk is geen spoor te bekennen, maar dat geeft niks want Seele is zelf, zegt hij, eigenlijk ook een stripfiguur. Kunst, grap en werkelijkheid kun je niet scheiden.
Kama en Seele, ‘Au rendez-vous des amis’, Galerij De Zwarte Panter, Hoogstraat 70, Antwerpen, t/m 8 september. Dit artikel stond op 18 juli 2019 in de Volkskrant.
Recente reacties